Jeśli wiesz, że Twoje dziecko może doświadczać przemocy rówieśniczej - reaguj. Poniżej znajdziesz wskazówki i informacje co zrobić, żeby pomóc swojemu dziecku. 

Co musisz zrobić: 

• Porozmawiaj ze swoim dzieckiem — zachowaj spokój, unikaj krytyki i oceniania, okaż wsparcie i zrozumienie. 

• Zadbaj o przyjazne, bezpieczne otoczenie rozmowy. 

• Podczas rozmowy poproś o opisanie sytuacji w tym zapytaj o konkretne informacje na temat zdarzenia: kto, kiedy, co się stało, jak często. 

• Zanotuj istotne szczegóły zdarzenia (datę, miejsce, osoby, które brały czynny i bierny udział, nazwij formę przemocy np. fizyczna, psychiczna, cyberprzemoc). 

• Zastosuj parafrazę w celu upewnienia się, że dobrze zrozumiałeś opisane przez dziecko okoliczności zdarzenia, np. „Czy dobrze rozumiem, że…”. Używaj wyrażeń: „rozumiem, że jest Ci ciężko”, „dziękuję, że dzielisz się tym ze mną” 

Tego nie rób: 

• Nie bagatelizuj problemu. Zwróć uwagę, że sytuacja, która w Twojej opinii wygląda na mało istotną, dla Twojego dziecka może stanowić największy problem. 

• Nie sugeruj dziecku konfrontacji ze sprawcą/sprawcami. Unikaj wyrażeń.: „to tylko kłótnia”, „nie przejmuj się”, „to nie jest ważny problem”, „jak ja byłem/byłam młoda/młody to…” 

Gdy już pierwszą rozmowę masz za sobą, następnym krokiem, który musisz podjąć to skontaktowanie się ze szkołą i przedstawienie sytuacji: 

• wychowawcy klasy 

• pedagogowi/psychologowi szkolnemu 

• dyrektorowi szkoły (jeśli sytuacja jest poważna lub występuje brak reakcji ze strony kadry pedagogicznej) 

Co należy zrobić – krok po kroku: 

• Umów się na spotkanie z ww. osobami (telefonicznie lub mailowo). 

• Przedstaw informacje na temat incydentów - koncentrując się na faktach, unikając silnych emocji, starając się zachować spokojny ton wypowiedzi. 

• Poproś o podjęcie działań – szkoła ma obowiązek zareagować. Zgodnie z ustawą z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe dyrektor szkoły odpowiada za zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki. 

Możesz też zwrócić się o: 

• Informację, na temat podjętych przez szkołę działań w celu rozwiązania problemu przemocy rówieśniczej. 

• Zapewnienie dodatkowych środków bezpieczeństwa uczniowi/uczennicy i bieżące monitorowanie sytuacji w szkole. 

• W razie konieczności ustalenie planu pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Monitoruj sytuację! 

Pozostań w stałym kontakcie ze szkołą – pozyskaj informacje o efektach podjętych działań. Dyskretnie obserwuj dziecko — jego zachowanie, samopoczucie, rozmawiaj o relacjach w klasie. Gdzie możesz poprosić o dodatkowe wsparcie dla dziecka? 

W razie konieczności możesz skorzystać z pomocy systemu opieki zdrowotnej: Zespołów i Ośrodków Środowiskowej Pomocy Psychologicznej i Psychoterapeutycznej dla Dzieci i Młodzieży - I poziom referencyjny. W przypadku występowania niepokojących objawów związanych z problemami psychicznymi możesz skorzystać ze świadczeń w zakresie Zespołu lub Ośrodka środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży. Świadczenia przeznaczone są dla dzieci oraz młodzieży do 21 r.ż. kształcącej się w szkołach ponadpodstawowych do ich ukończenia (z zastrzeżeniem, że osoby poniżej 18 r.ż. muszą posiadać zgodę opiekuna prawnego na korzystanie ze świadczeń).

 W zespole lub ośrodku możesz skorzystać z następujących świadczeń: 

• porada psychologiczna diagnostyczna 

• porada psychologiczna 

• sesja psychoterapii indywidualnej 

• sesja psychoterapii rodzinnej 

• sesja psychoterapii grupowej 

• sesja wsparcia psychospołecznego 

• wizyta, porada domowa lub środowiskowa 

• wizyta osoby prowadzącej terapię środowiskową. 

Świadczenia realizowane są przez zespół specjalistów: psychologa, psychoterapeutę oraz terapeutę środowiskowego. Opieka w ramach I poziomu referencyjnego oparta jest przede wszystkim na realizacji świadczeń w środowisku. Z tego powodu zalecany jest wybór placówki jak najbliżej miejsca zamieszkania. 

Do świadczeń realizowanych w zakresie I poziomu referencyjnego skierowanie NIE JEST WYMAGANE. 

Centrów Zdrowia Psychicznego - II poziom referencyjny. 

W przypadku potrzeby uzyskania porady lekarza psychiatry możesz skierować się do: 

• Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży - poradnia zdrowia psychicznego - w którym w ramach poradni zdrowia psychicznego dla dzieci, realizowane są świadczenia ambulatoryjne przez lekarzy psychiatrów, psychologów oraz psychoterapeutów; 

• Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży – w którym w ramach poradni zdrowia psychicznego dla dzieci i na Oddziale dziennym psychiatrycznym rehabilitacyjnym dla dzieci, realizowane są odpowiednio świadczenia ambulatoryjne i dzienne przez lekarzy psychiatrów, psychologów, psychoterapeutów, terapeutów zajęciowych. 

Do świadczeń realizowanych w poradni zdrowia psychicznego dla dzieci w zakresie II poziomu referencyjnego skierowanie NIE JEST WYMAGANE. Bezpośredni link do mapy: www.czp.org.pl/mapa/. 

Ośrodków Wysokospecjalistycznej Całodobowej Opieki Psychiatrycznej - III poziom referencyjny.

W ramach oddziału psychiatrycznego dla dzieci realizowane są świadczenia stacjonarne przez lekarzy psychiatrów, psychologów, psychoterapeutów, terapeutów zajęciowych. Do świadczeń realizowanych w zakresie III poziomu referencyjnego WYMAGANE JEST SKIEROWANIE. W stanie nagłego zagrożenia życia możesz zgłosić się do Ośrodka III poziomu referencyjnego (szpitala) bez skierowania. 

WYKAZ OŚRODKÓW I, II i III POZIOMU REFERENCYJNEGO https://www.nfz.gov.pl/dla-pacjenta/informacje-o-swiadczeniach/ochrony-zdrowia-psychicznego-dzieci-i-mlodziezy/

W sytuacjach nagłych, gdy stan zdrowia dziecka wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej, każdy jest zobowiązany do udzielenia pomocy przedmedycznej w zakresie posiadanych umiejętności oraz do skutecznego powiadomienia o tym zdarzeniu podmiotów ustawowo powołanych do niesienia pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego 1 . 

Ponadto możesz skorzystać z poniższych telefonów zaufania: 

Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka 800 12 12 12 

Telefon Zaufania Dzieci i Młodzieży 116 111 

Telefon Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę lub Linii Pomocy Pokrzywdzonym 800 100 100 lub 222 309 900 

Centrum Wsparcia dla osób dorosłych w kryzysie psychicznym 800 70 2222 

Telefon wsparcia emocjonalnego dla dorosłych 116 123 

Numer alarmowy w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia 112 

Brak reakcji szkoły / eskalacja przemocy Gdzie należy się zgłosić: 

• Kuratorium oświaty - w przypadku, gdy szkoła nie podejmuje skutecznych kroków, nawet na Twoją interwencję, aby zapobiec przemocy, należy skierować pismo do właściwego miejscowo kuratora oświaty, ze skargą lub wnioskiem o zbadanie sprawy i podjęcie stosownych działań w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego, 

• Rzecznik Praw Dziecka - podejmuje działania w związku z naruszeniem praw dziecka lub dobra dziecka. Zajmuje się przypadkami indywidualnymi, jeżeli wcześniej nie zostały rozwiązane we właściwy sposób, mimo że wykorzystano dostępne możliwości prawne. Dzieci i młodzież mogą również skorzystać z czatu na stronie Rzecznika Praw Dziecka: czat.brpd.gov.pl 

• Ośrodek pomocy społecznej, Policja/prokuratura/sąd rodzinny – jeśli przemoc ma charakter przestępstwa (np. pobicie, groźby, znęcanie się fizyczne i/lub psychiczne, upowszechnianie informacji na temat dziecka w Internecie bez jego zgody). 

DODATKOWE WSKAZÓWKI DLA RODZICA: Zapamiętaj, aby działać w interesie zdrowia fizycznego i psychicznego w tym bezpieczeństwa dziecka. Wspieraj dziecko w budowaniu asertywności, aby rozwijać jego umiejętności społeczne. 1 Art. 4 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. z 2021 r. poz. 2053). Nie obciążaj dziecka odpowiedzialnością za to, że jest ofiarą sprawcy, osobą doznającą przemocy 

Jeśli doświadczasz przemocy rówieśniczej podejmij stosowne działania. Poniżej znajdziesz istotne wskazówki dotyczące zgłaszania sytuacji problemowych w szkole. 

Do kogo możesz zgłosić sprawę przemocy występującej w szkole: 

Nauczyciela, wychowawcy ,Pedagoga/psychologa szkolnego, Dyrektora, Pielęgniarki szkolnej, Rady rodziców, Samorządu szkolnego, Innego pracownika szkoły.

W jakiej formie możesz dokonać zgłoszenia: 

Bezpośrednio do wychowawcy, pedagoga, psychologa, nauczyciela, dyrektora szkoły 

Poprzez skrzynkę zaufania (jeśli istnieje w szkole) 

Drogą elektroniczną na adres sekretariatu szkoły lub dyrektora 

Drogą telefoniczną do sekretariatu szkoły lub dyrektora Anonimowo (jeśli szkoła umożliwia taką formę) 

Poproś o pracownika szkoły o zapewnienie Ci bezpieczeństwa. 

Zapamiętaj: 

Gdy nauczyciel lub inny pracownik szkoły jest świadkiem przemocy ma bezwzględny obowiązek zareagowania. W przypadku, gdy jesteś osobą doznającą przemocy na terenie szkoły, każdy pracownik szkoły powinien: 

• udzielić pierwszej pomocy (przedmedycznej), bądź zapewnić jej udzielenie poprzez wezwanie lekarza w sytuacji, gdy doznałeś obrażeń 

• niezwłoczne powiadomić dyrektora szkoły 

• powiadomić Twoich rodziców, jeżeli jesteś uczniem niepełnoletnim 

• niezwłoczne wezwać Policję w przypadku, kiedy istnieje konieczność profesjonalnego zabezpieczenia śladów przestępstwa, ustalenia okoliczności i ewentualnych świadków zdarzenia. 

Podczas rozmowy z pracownikiem szkoły: 

• Poproś o przeprowadzenie rozmowy w dyskretnej atmosferze 

• Opisz sytuację, w tym podaj konkretne informacje na temat zdarzenia: kto, kiedy, co się stało, jak często 

• Przedstaw dowody zdarzenia, np. w przypadku występowania cyberprzemocy.

Jeżeli potrzebujesz rozmowy wspierającej, lub zgłosić swój problem, możesz skorzystać z poniższych telefonów zaufania: 

Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka 800 12 12 12 

Telefon Zaufania Dzieci i Młodzieży 116 111 

Telefon Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę lub Linii Pomocy Pokrzywdzonym 800 100 100 lub 222 309 900

Centrum Wsparcia dla osób dorosłych w kryzysie psychicznym 800 70 2222
Telefon wsparcia emocjonalnego dla dorosłych 116 123

Numer alarmowy w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia 112

Pamiętaj - To nie jest wina osoby doświadczającej przemocy. Nie bój się poprosić o pomoc!